Kijk je in onze vacatures , staat het er meer dan eens bij: ervaring met Scrum is een absolute pre. Geen wonder ook; in een tijd waar wat vandaag uitgebracht is morgen alweer hopeloos ouderwets is, willen organisaties meer dan ooit Agile zijn - en Scrum is daar onderdeel van. Wat ooit voorbestemd leek te zijn voor de IT-sector, zet zo langzamerhand ook zijn nagels in alle andere takken van sport. Wat is Agile en ‘Agile werken’ precies en hoe heeft dit gedachtengoed deze prominente plek in ontwikkelland kunnen bemachtigen?
Wat is Agile?
Agile is het geesteskind van 17 programmeurs die de koppen bij elkaar staken. Ze schreven gezamenlijk basisprincipes op die ze de naam Agile Manifesto gaven. Geen harde regels - meer een filosofie, een overtuiging. Een overtuiging die ervoor moet zorgen dat je als organisatie weerbaar, wendbaar en dus flexibel opereert. Go with the flow! Bouw vanuit kleine zelfsturende teams die autonoom opereren; multifunctioneel en met voldoende interactie. Dit in tegenstelling tot hiërarchische teams, waar vooral individuele verantwoordelijkheden gelden en er weinig interactie is. Verwar autonome teams overigens niet met totale anarchie op de werkvloer. Het is een veel voorkomende misvatting dat Agile zou betekenen dat er geen management meer is en je je kunt indekken bij slecht werk. Ook in Agile-teams is geen ruimte voor ondermaats presteren; je wordt nog steeds afgerekend op slecht werk. Sterker nog: het valt juist meer op als je je werk niet naar behoren doet. Verstoppen in bureaucreatie is er namelijk niet meer bij.
Agile en Lean
Agile is een overkoepelende term voor verschillende tactieken, maar valt op zichzelf weer onder het nog grotere Lean. Met Lean wordt een slanke en lenige organisatie bedoeld, wat betrekking heeft op onder meer processen, middelen en strategie. Ook dit is geen hapklare oplossing, maar meer een werkhouding. “Lean is a way of thinking – not a list of things to do”, aldus de Japanse ingenieur Shigeo Shingo. De term Lean is terug te leiden naar een boek uit 2003, geschreven door Mary en Tom Poppendieck die hun gedachtegoed slagvaardig de wereld in hebben gebracht. De kern van hun verhaal is een diepgewortelde fascinatie in verspilling – en dan vooral hoe je dit tot het minimale kan reduceren. Als je dit vertaalt naar de typische bedrijf-klantrelatie komt dat erop neer dat alles wat geen waarde toevoegt voor de klant, overboord mag. Specifieker gaat het dan vooral om verkwistende zaken als bureaucratie, trage communicatie, onduidelijkheden of werken aan opties waar niet om is gevraagd. Verschillende tools en handvatten kunnen daarbij helpen. Zorg bijvoorbeeld dat wat gemaakt is uitvoerig getest wordt. Zo voorkom je dat fout op fout gestapeld wordt. Regelmatig tussendoor testen zorgt er bovendien voor dat je de wensen van gebruikers helder in kaart krijgt. En je dit niet pas tegen het einde van je project in de gaten hebt, als alles al gebouwd en opgeleverd is.
Neem slimme beslissingen
Van uitstel komt afstel? Niet bij Lean, daar mag uitstellen gewoon. Mits het een slimme, overwogen keus is uiteraard. Lastige beslissingen (ergo: duur en onomkeerbaar) kun je beter op een later moment in het traject maken, volgens de filosofie. Terug gaat vaak lastig, dus ga liever dóór. Dat werkt ook direct snelheid in de hand; ook één van de punten waar Lean de waarde van laat gelden. Lever zo vlug mogelijk op, dan heb je het snelst weer feedback terug en kun je in één draf door (en op goede voet) weer verder sprinten.
Scrum – Wat is Scrum?
Wat Scum dan is in het geheel? Onder Lean en Agile valt vervolgens weer Scrum. Deze keer een term die uit de Rugbysport is ontleend. De scrum is namelijk het moment waarop 2 groepen spelers in een voorovergebogen houding tegen elkaar gaan duwen. Developers staan gelukkig - als het goed is - zeker niet met de schouders tegen elkaar aan te duwen de hele dag. Zij bespreken in dagelijkse stand-ups gezamenlijk wat er is bereikt sinds de vorige stand-up en wat iedereen wil gaan neerzetten voor de volgende samenkomst. Wat daarbij ook aan bod komt zijn roadblocks (obstakels) die ervoor zorgen dat je niet verder kunt met je werk. Die staan namelijk een goede flow enorm in de weg. Met elkaar, door kennis te delen, kun je bespreken hoe je die zo snel mogelijk uit de weg ruimt.
De rol van de Scrum Master
Elk scrumteam heeft een eigen Scrum Master. Aan de Scrum Master de verantwoordelijke taak om ervoor te zorgen dat iedereen werkt volgens de ‘lenige’ filosofie - hij is dé ambassadeur van het Agile-gedachtegoed. Hij zorgt dat iedereen de scrummethode naleeft, maar ook dat iedereen snapt wat er gedaan moet worden. Dat het team als geoliede, scrummende machine loopt en daarin vervult hij ook nadrukkelijk een coachende rol. Tot slot draagt hij er zorg voor dat alle obstakels zoveel mogelijk uit de weg zijn geruimd. Vergeet daarbij niet dat we het hier hebben over zelfsturende teams, dus de Scrum Master heeft geen autoriteit. Wel is het zaak dat hij de tijd heeft om af en toe afstand te nemen en zoveel mogelijk objectief naar het team en het proces te kijken. Op die manier kan de Scrum Master als een facilitator optreden, brengt hij de stem van stakeholders in kaart en zorgt dat die gehoord wordt. De Scrum Master ondersteunt in zijn werk, naast het team en de organisatie als geheel, de Product Owner. Dat scrummen zo populair is geworden, maakt ook dat er steeds meer vraag is naar Scum Masters. Niet verkeerd dus om een training Scrum Master op je cv te hebben staan!
De rol van de Product Owner
De Product Owner is op zijn beurt de directe schakel met de klant. Hij vertegenwoordigt in rechte lijn het klantbelang. Hij deelt tijdens meetings zijn visie over het aan te vangen project, welke hij baseert op observaties en analyses van de markt. Hij is ook de wandelende agenda, houdt de backlog bij en ligt de daarin opgenomen taken toe. Hij brengt feitelijk in kaart wát er moet gebeuren, maar niet ‘hoe’ dit vervolgens gebeurt. De Product Owner is ook belast met het geven van feedback op het ontwikkelteam. Is alles wat opgeleverd is, opgeleverd zoals het de bedoeling was? Moeten er nog dingen anders? Kortom: wordt het goed- of afgekeurd?
Scrum, Agile en Lean: vind je eigen weg
Er staan ook steeds meer organisaties op die hun eigen weg bewandelen en liever afwijken van de gebaande paden. Doe een ander niet na, is hun filosofie. Maar kneed van alle modellen, strategieën, theorieën en tools een proces dat bij je bedrijf en je mensen past. Volgens velen de manier om succesvol te zijn, maar het wordt ook wel een klassieke valkuil genoemd. Elke stap is immers met een intentie bedacht. Richt je je uitsluitend op snelle winst en haal je alle andere elementen uit ‘your own way of Agile’, kan dat ook beteken dat de magie ervan door je handen glipt. Elk element heeft waarde en is met een reden toegevoegd. Dus doe het op je eigen manier, maar houd wel de balans in evenwicht. Waak ervoor dat je eindigt met een Frankenstein-filosofie die niet werkt, demotiveert en veel tijd en geld kost. Veel van de bedrijven waar we mee samenwerken, werken volgens een van deze filosofieën of hebben zelf een mix bedacht.