Onderaan een vacature lees je de zin: ‘een assessment is onderdeel van het sollicitatieproces’. Wat kun je in dat geval verwachten? Vaak zijn bedrijven op zoek naar kandidaten die niet alleen goed zijn in het uitvoeren van hun primaire taken, ze verwachten ook dat een nieuwe werknemer andere capaciteiten heeft die (in)direct bijdragen aan zijn/haar functioneren. Hoe dit getest wordt? Juist, door middel van een assessment. Wat een assessment precies is, hoe je je voorbereidt en een aantal handige tips vind je in dit artikel.
Wat is een assessment?
Het woord ‘assessment’ betekent ‘beoordeling’ maar is inmiddels zo vernederlandst dat bedrijven vaak het Engelse woord aanhouden. Beoordeling dus, maar wat is een assessment nu precies? Een assessment is een manier om (potentiële) werknemers te testen op kwaliteiten of karaktereigenschappen die niet of minder goed naar voren kunnen komen tijdens een sollicitatiegesprek. Denk bijvoorbeeld aan leiderschapskwaliteiten, analytisch denkvermogen, besluitvaardigheid of organisatietalent. Tijdens een sollicitatiegesprek zijn dit kwaliteiten die je als kandidaat moeilijk kan laten zien, je kunt ze alleen benoemen. Het assessment is dus een uitgelezen kans om je te bewijzen als de geschikte persoon voor de functie. Een assessment kan bestaan uit verschillende onderdelen: een psychologische test, een praktijksimulatie, een opdracht en/of een capaciteitentest. Er wordt van je verwacht dat je deze onderdelen binnen een vooraf vastgesteld tijdsbestek afrondt – hiermee wordt o.a. jouw stressbestendigheid getest. Overigens wijken bedrijven tegenwoordig nog wel eens af van de ‘traditionele’ onderdelen en bedenken hun eigen (vaak creatievere) tests. Het assessment is bovendien niet uitsluitend bedoeld als onderdeel van de sollicitatieprocedure. Ook als je al een tijdje werkzaam bent bij een bedrijf kun je een assessment verwachten om jouw functioneren te testen of om je persoonlijke ontwikkelplan te bepalen. De drie soorten assessments zijn:
1. Selectieassessment
Het selectieassessment is het assessment dat zich richt op het vinden van de geschikte kandidaat voor een bepaalde functie. Deze vorm van assessment wordt bedoeld wanneer een vacature je informeert over een assessment als onderdeel van je sollicitatieproces.
2. Ontwikkelingsassessment
Het ontwikkelingsassessment is in het leven geroepen om in kaart te brengen wat de sterke en zwakke eigenschappen van jou als werknemer zijn. Over welke competenties je beschikt. Hiermee wordt bepaald hoe jij je verder kunt ontwikkelen zodat je in de toekomst wellicht een nieuwe functie binnen het bedrijf kunt bekleden. Waardevol dus!
3. Loopbaanassessment
Het loopbaanassessment wordt vaak ingezet in een periode van reorganisatie. Werknemers worden getest op hun kwaliteiten om vervolgens te bepalen of werknemers op de juiste plek zitten, of dat ze in een andere functie wellicht meer kunnen bereiken. Met behulp van een loopbaanassessment wordt bepaald waar het bedrijf kansen kan benutten door jou een strategische positie te geven die naadloos aansluit op je capaciteiten.
Assessment oefenen
Je assessment goed voorbereiden kan je helpen om eventuele spanning te verminderen. Je wordt getest op je kwaliteiten, kennis en persoonlijkheid – niet gek dat je hier zenuwachtig voor bent. Gelukkig kun je een assessment goed oefenen. Online vind je een heleboel assessmenttests die jou kunnen klaarstomen voor elk onderdeel van je assessment: van intelligentietests tot cijferreeksen. Ook een interview kun je goed voorbereiden; zorg dat je jouw kwaliteiten paraat hebt en weet waar je ambities liggen. Oefen het gesprek vervolgens met een vriend of familielid. Ook kan het rollenspel deel uitmaken van een assessment. Hiermee wordt getest hoe jij reageert op situaties en op welke manier je beslissingen neemt of afwegingen maakt. Best pittig, maar beschouw het rollenspel niet als zodanig; zie het als een echte situatie en zorg ervoor dat je zelf niet óók gaat acteren – laat dat maar aan de professionals over. Het is ook niet onverstandig om voorafgaand aan je assessment te bedenken wat je ervan verwacht en hoe je jouw resultaat inschat. Vaak komt dit goed overeen met het daadwerkelijke assessment en de uitkomst. Zo niet? Vraag je dan af of de functie wel écht bij je past. Dat je teleurgesteld bent is logisch, maar laat het niet in de weg staan van een volgende sollicitatie; zie het assessment als leermoment.
Assessment tips
Naast een goede voorbereiding op je assessment is het ook handig om een aantal tips in gedachten te houden. Zowel inhoudelijke als praktische tips kunnen je een prettiger gevoel geven over je aanstaande assessment.
1. Ken jezelf
Jij weet wat je sterke en zwakke punten zijn, wees je daar dus ook van bewust. Zwakke punten zijn helemaal niet erg – want iedereen heeft ze – zolang je maar weet waar je talent ligt en waar je je niet aan moet wagen. Op die manier krijg je ook een goed beeld van je ambities. Wat kun je bereiken als je er echt voor gaat?
2. Begin op tijd met voorbereiden
Dit is een inkoppertje maar daarom niet minder belangrijk. Door op tijd te beginnen met de voorbereiding op je assessment houd je overzicht en kun je de rust bewaren. Loop je tegen iets aan? Geen probleem, je hebt tijd genoeg om je er alsnog in te verdiepen.
3. Maak lijstjes
Positieve eigenschappen, slechte eigenschappen, vragen, antwoorden – zet alles onder elkaar. En herlees je lijstjes. Tijdens je assessment kun je makkelijk terughalen wat je allemaal hebt opgeschreven en hoe je je antwoord dus het beste kunt formuleren.
4. Gebruik thuistests
Eerder in het artikel werd ook al gerefereerd aan de grote aantallen assessmenttests die je gewoon online kan afleggen. Maak hier gebruik van. Je weet wat je kunt verwachten en kunt je dus beter voorbereiden.
5. Blijf jezelf
Ook een cliché, maar ook zeker waar als het gaat om assessments. Uiteindelijk is het doel van een assessment om in te schatten wat jij kunt, niet wat je pretendeert te kunnen. Als je tijdens de test dingen anders doet dan je normaal gesproken zou doen, loop je hoogstwaarschijnlijk later alsnog tegen de lamp. En als een bedrijf je graag wil aannemen omdat je nu eenmaal de kwaliteiten bezit die je bezit, is dat een groot compliment.
Klaar voor je assessment?
Deins vooral niet terug voor functies waar een assessment vereist is. Reageer vol vertrouwen op de vacature en bereid je zo goed mogelijk voor. Het kan je namelijk heel veel opleveren: mogelijk een nieuwe, uitdagende baan maar ook resultaten waar je zelf waardevolle conclusies uit kunt trekken. Wil je meer weten over het assessment of ben je benieuwd naar jouw carrièremogelijkheden? Onze consultants hebben veel ervaring met het assessmentproces en geven je graag extra tips. Ook voor andere carrière-gerelateerde vragen kun je bij ze terecht.