Ben je al een tijd op zoek naar een baan die goed bij jou past? Heb je het gevoel dat je vastzit in je carrière en wil je wat veranderen in je huidige baan, maar weet je niet wat? Ga eens bij jezelf te raden of je je eigen succes niet in de weg zit; misschien doe jij wel aan zelfsabotage.
De avond voordat je een belangrijke vergadering hebt ga je te laat naar bed. Wanneer de volgende dag de presentatie aan een potentiële klant niet helemaal lekker gaat, heb je in ieder geval een excuus. Of terwijl je eigenlijk een sollicitatiegesprek moet voorbereiden voor een eventuele promotie, lig jij de hele avond op de bank om La Casa de Papel te bingewatchen. Als je een paar dagen later wordt gebeld door de HR-manager en hoort dat je de promotie niet hebt gekregen, is het allang geen verrassing meer en kun je de schuld geven aan het feit dat je er niet genoeg tijd voor hebt gehad. Je hebt voor jezelf de uitkomst gesaboteerd—tijd om te stoppen met zelfsabotage.
Wat is zelfsabotage?
Heb je weleens stil gestaan bij het feit dat je misschien zelf (voor een groot gedeelte) de oorzaak bent van de ellende in je leven en houd je dit zelf onbewust in stand. Zelfsabotage wordt in de psychologie geduid als ‘self-handicapping’, in het Nederlands ook wel zelfhandicappen genoemd. Zelfhandicappen is een cognitieve strategie waarbij je de inspanning vermijd of obstakels creëert, uit angst dat eventueel falen zorgt voor een verlaagd zelfbeeld.
Elke actie die je behoudt van het behalen van je doel is een vorm van zelfsabotage. Er zijn verschillende varianten van zelfsabotage waaronder uitstelgedrag, perfectionisme, zelfmedicatie door middel van alcohol of drugs, emotie-eten of het uitlokken van conflicten. Je hoeft helemaal niet veel te doen; slechts één koud biertje uit de koelkast, één aflevering van La Casa de Papel… Van het een, komt het ander en voor je het weet beland je in de vicieuze cirkel van zelfsabotage.
Je houdt jezelf klein door zelfsabotage
De een is gevoeliger voor zelfsabotage dan de ander, maar waarom doen we aan zelfsabotage? Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je jezelf saboteert. Soms zijn deze manieren van zelfsabotage zelfs zo subtiel dat je helemaal niet doorhebt dat je het doet. De drie meest voorkomende redenen van zelfsabotage zijn perfectionisme, angst om afgewezen te worden of angst voor intimiteit, en negatieve gedachten.
Heb jij zelf het gevoel dat je niet goed genoeg bent voor je droombaan of dat je het niet verdient? Waarom zou je er dan je best voor doen om die droombaan te bemachtigen? Door het creëren van handicaps voor jezelf, kun je je indekken tegen een mogelijk negatieve uitkomst. Je kunt dan in ieder geval voor jezelf goedpraten dat je bent afgewezen.
Wanneer jij zelfsabotage toepast haal je niet de volle potentie uit jezelf. En dat is zonde; denk eens aan de kansen die je mist. Collega’s kunnen minder positief over je gaan denken en het kan zelfs de reden zijn dat je die ene promotie niet haalt. Zelfsabotage kan ervoor zorgen dat je je eigen persoonlijke ontwikkeling tegenhoudt en stil blijft staan in je carrière.
Zo voorkom je zelfsabotage
Tijd om zelfsabotage aan te pakken en jezelf niet langer in de weg te staan. Je kunt zelf stappen zetten om te voorkomen dat je jezelf (onbewust) saboteert:
Herken de signalen
De eerste stap in het voorkomen van zelfsabotage is het herkennen van de signalen. Wees je bewust van je gedrag zodat je de vicieuze cirkel kunt doorbreken. Verzand jij in het maken van ellenlange en overweldigende to-do lists en het nemen van pauzes om niet met een taak bezig te gaan? Allemaal signalen van zelfsabotage. Door deze signalen te herkennen, wordt het makkelijker om je gedrag te veranderen.
Verander je denkwijze
Het veranderen van je manier van denken, door te werken in kleine stappen en doelen, zorgt ervoor dat je aan jezelf werkt en hiermee verklein je de kans op sabotage. Identificeer welke situaties je uit de weggaat en welke excuses je verzint om bepaalde taken niet te doen. Maak vervolgens een plan om hieraan te gaan werken. In het plan neem je kleine stappen op die je gaat ondernemen. Zo maak je het voor jezelf behapbaar en maak je stappen vooruit.
Accepteer je gevoel
Herken de negatieve emoties en wees die emoties de baas. Het is belangrijk om niet te streng voor jezelf te zijn. In het leven bestaan geen rechte lijnen, je moet hordes nemen en durven falen. Je hebt zelf invloed op de manier hoe je hiermee omgaat. Ga je bij de pakken neerzitten of zie je het als een wijze les? Zolang je jezelf de ruimte biedt tot falen en vervolgens weer vooruit gaat, kom je er alleen maar sterker uit.
Word specialist in je vakgebied
Angst speelt een grote rol bij zelfsabotage. Zoals eerder benoemd is de angst voor afwijzing of intimiteit een van de grootste redenen om zelfsabotage toe te passen. Zelfsabotage steekt de kop op als je je best doet om goed te presteren en bang bent om negatieve feedback te ontvangen, zoals kritiek van collega’s. Zet deze angst om in motivatie en word specialist in je eigen vakgebied. Kom erachter wat jij belangrijk vindt in je werk en maak een plan hoe je dat gaat bereiken. Weet jij nog niet zeker op welk gebied jij jezelf wilt ontwikkelen, doe dan de online persoonlijkheidstest en kom erachter wat bij jou past.
Voor het behalen van doelen en dromen in je leven heb je lef nodig, het vinden én krijgen van je droombaan kost moed. Je staat uiteindelijk zelf aan het roer van je carrière en bepaalt of je uit je comfortzone durft te stappen. Bepaal wat je liever hebt; het dealen met teleurstelling of spijt van het feit dat je nooit je droombaan hebt nagejaagd? Of dit nou in je huidige baan is of misschien wel een carrièreswitch—je hebt zelf de touwtjes in handen.