Jij, je baan & je persoonlijkheid
Bij sommigen borrelt het sporadisch op. Vaak na een vakantie. Het gevoel dat je niet gelukkig bent met hoe je je dagen vult. Zijn het de muren om je heen, de werkzaamheden, de bedrijfsfilosofie, je baas, je collega’s? Het staat je ineens tegen.Je hoofd speelt spelletjes met je. Ja, je wil je uren zo prettig mogelijk invullen. Tegelijkertijd mag je al je handen dichtknijpen als je enigszins met plezier naar je werk gaat, niet al te vervelende dingen hoeft te doen en kan leven van het salaris dat je door je functie mee naar huis brengt. Hoe anders is het immers in sommige andere landen. Het kan zelfs een extra laag in je frustraties aanbrengen: je wil je niet aanstellen, niet zeuren, je hebt het toch zo goed, dit is toch wat je wilde...? Toch kan ineens het idee van een afgrond angstig dichtbij lijken. En wordt het gevoel dat dit niet is wat je wil, steeds groter. Hoe voorkom je dat je in die afgrond valt?
En als je valt, wat is er daarna nog over van jou als je werk je identiteit is geworden?
Frustraties, burn-outs & je zelfbeeld
Frustratie over je baan kan klein beginnen en tot een steeds groter monster uitgroeien. Het maakt je boos, ongeduldig en ongelukkig. En uiteindelijk ook ongezond. Het begint stukje bij beetje aan je te vreten. Maar wat doe je als je je hele identiteit in de loop der jaren op hebt gehangen aan je carrière? Jij was toch altijd ‘die-geprezen-advocaat’ of ‘die-briljante-arts’ die-creatieve-markeer’ of ‘die-succesvolle-zakenman’? Wat als je dat ineens niet meer zou zijn? Als jouw baan niet meer jouw leven omhelst. Wie of wat is er dan nog van je over? Wat is jouw authenticiteit?
Wat betekent identiteit?
Jouw identiteit is dat wat uniek of eigen is aan iemand. Dat stukje wat jou jou maakt of dat wat jou onderscheidt van een ander. Dat kan je officiële identiteit zijn zoals je naam en geboortedatum, maar ook je karakter. Jouw identiteit of dat wat authentiek is aan jou, wordt niet alleen bepaald door jezelf en je zelfbeeld, maar ook door hoe anderen jou zien. Het beeld dat anderen van jou hebben.
Profileren: uiterlijk vertoon, status & macht
Status is nogal belangrijk geworden in onze maatschappij. Niet wie je bent, maar wat je doet. Niet wat je betekent voor de mensen om je heen, maar wat je voor jezelf hebt opgebouwd. En het aantal ‘likes’ dat je daarmee vergaart—zowel op social media als in real life. En juist dit stukje ‘wat vindt een ander van mij/hoe kijkt een ander naar mij’, maakt dat wij steeds meer struggelen om op te geven wat we hebben opgebouwd. Ook als het je tegen is gaan staan. En de gevolgen van dat ‘krampachtig blijven vasthouden’, zijn groot. Want wat als jij inderdaad je baan bent? En je baan begint je steeds meer te frustreren. Wat zegt dat dan over jou en belangrijker: over wat je van jezelf vindt?
De maatschappij & jij & jouw persoonlijkheid
Als we eens goed om ons heen kijken is het makkelijk te zien waar het mogelijk mis kan gaan. We hebben een maatschappij opgebouwd waar de nadruk ligt op presteren, waar een enorm competitieve instelling de standaard is en overwerken meer regel dan uitzondering is geworden. De werk-prive balans staat steeds verder onder druk, mede doordat we elk mailtje op onze telefoon of zelfs horloge al zien binnenkomen. Kijk eens goed om je heen. Het liefst ergens in het verkeer. Of dat nu op de fiets, in de auto of bij de trein is. Stress druipt haast zichtbaar van de mensen af.
Al deze in- en externe factoren zijn op complexe wijze verstrengeld geraakt met onze identiteit, persoonlijkheid en emoties.
Werkuren in ruil voor salaris, erkenning & promotie
Doorgroeien in je carrière en steeds een beetje meer verdienen. Het lijkt haast wel of dat alleen mogelijk is als je bereid bent daar je privé-uren voor op te geven. Meer tijd besteden op kantoor voelt simpelweg als de prijs die je moet betalen als je iets wil bereiken, ergens wil komen en iets te zeggen wil hebben. En dat is precies waar de schoen wringt.
Want: hoe meer wakkere uren je besteedt aan een bepaalde activiteit, hoe groter de plek wordt die het inneemt ten opzichte van je identiteit. Alleen al omdat het alle andere activiteiten die jou zouden kunnen definiëren, verdrukt.
Jouw familie & jij & werk
En dan hebben we het nog maar alleen over de druk die wij onszelf van binnenuit op (laten) leggen. Want in the end: maakt het jouw goede vrienden echt uit wat voor werk je doet, wat je verdient en hoe je eruit ziet? Familie, daarentegen, kan een ander verhaal zijn. Ook vanuit de familiekring kan een bepaalde carrière verwacht worden—omdat zij het ook zo hebben gedaan of juist omdat ze de kansen niet hebben gehad en jij wél. En ieder kind heeft de drang de goedkeuring van zijn of haar ouders te zoeken. Dat verandert niet zo snel als je ouder wordt.
Verstrikt in een status—wie ben ik?
En als je al bedacht hebt dat het niet langer gaat, dat je iets moet gaan doen waar je wél gelukkig van wordt, hoe kom je dan uit het leven dat je voor jezelf hebt opgebouwd? En wat raak je allemaal kwijt? Misschien denk je zelfs wel dat je niet meer zonder kunt. Als je niet alleen gewend bent geraakt aan de huizen, auto’s, vakanties en gadgets die je je allemaal kon veroorloven, maar ook aan je persoonlijkheid en de bijbehorende eigenschappen en ‘kwaliteiten’ van je leven die er nog meer aan gekoppeld zijn. Denk aan: vrienden, feestjes en misschien wel een bepaalde VIP-status.
Onze identiteit en persoonlijkheid zijn vaak onlosmakelijk gekoppeld aan hoe we onszelf naar buiten toe presenteren.
De gevaren bij persoonlijkheid ontlenen aan werk
Je identiteit koppelen aan je baan is gevaarlijk. Burn-outs, angststoornissen, een laag zelfbeeld, depressie en een diepgeworteld gevoel van eenzaamheid liggen op de loer. ‘Welvaartsziekten en -symptomen’ die als een brandend virus over onze wereld razen. Voor veel mensen is het tijd voor verandering. Misschien ook voor jou?
Is mijn werk wie ik ben? Wat zijn mijn kernkwaliteiten?
Ben je bang dat je jezelf aan het verliezen bent in je werk? Overdenk eens de volgende vragen:
- Hoe vaak denk je aan je werk, buiten werkuren? Ben je altijd bezig met werk en vind je het moeilijk om over iets anders dan werk te praten? Waar denk je aan als je na je werk naar huis rijdt of fietst?
- Hoe omschrijf je jezelf? Wat zijn jouw kernkwaliteiten? Hoeveel van deze omschrijving is gebonden aan je echte persoonlijkheid en hoeveel aan je werk, titel, bedrijf en je status? Zijn er nog meer manieren om jezelf te beschrijven en hoe snel begin je over je werk als je in gesprek bent met iemand die je net hebt ontmoet?
- Waar breng je het grootste deel van je tijd door? Hebben mensen in jouw omgeving weleens geklaagd dat je teveel aan het werk bent? Gaan je avonden en weekenden vaak op aan werk?
- Heb je hobby’s die niet gerelateerd zijn aan werk? Het lezen van boeken over hoe je je carrière succesvol in kan richten, telt niet mee ;). Doe je die hobby’s alleen, met goede vrienden of met mensen uit je netwerk en werkkring?
- Hoe zou je je voelen als je je werk niet meer zou kunnen doen? Hoe stressvol zou dat voor je zijn? Welk gevoel krijg je erbij?
Ben je je inmiddels zorgen aan het maken of je teveel van je identiteit ontleent aan je werk? Dan is het misschien zinvol iets te gaan veranderen.
Tips: wie ben ik en hoe word ik meer dan mijn werk?
- Maak tijd vrij. Draag taken over en geef jezelf de ruimte om met andere dingen bezig te zijn dan je werk. Je hebt misschien het gevoel dat het zonder jou in de soep loopt, maar vaak is dat niet zo. Je controle overdragen is al een gezonde eerste stap, ook omdat het je helpt te praten over wat je doet en je leert te accepteren dat je niet altijd alles in de hand hebt.
- Zet kleine stappen. Duik niet direct vol overgave in het volgende tijdrovende avontuur, maar zet kleine stappen. Lees bijvoorbeeld elke avond een stuk uit een roman, begin met eens in de week een rondje fietsen of loop ‘s weekends de markt over. Kijk om je heen, word je bewust van waar je van geniet, ontdek nieuwe kwaliteiten—en baseer er (kleine) toekomstplannen op.
- Bouw een nieuw netwerk op. Blaas je sociale kring nieuw leven in. Als je je op andere plekken begeeft, kom je snel ook andere mensen tegen. Mensen die zich in verschillende kringen en functies begeven en misschien wel een verfrissende mindset hebben. Of denk eens terug aan je eerste vrienden van de middelbare school bijvoorbeeld. Bel ze op om te vragen hoe het met ze is. Zij kennen je mogelijk nog van toen je werk nog niet je identiteit was en kunnen je helpen je ware zelf weer terug te vinden.
- Vraag jezelf af wat écht belangrijk voor je is. Wie ben je en wie wil je zijn? Waar wil je je tijd aan het besteden? Wat zou je doen als je wist dat je ernstig ziek zou zijn? Hoe kijk je tegen het leven aan? Vind op de manier de weg terug naar jouw oorspronkelijke identiteit, wensen, dromen, normen en waarden.
- Kijk voorbij je werktitel. Kijk nog eens goed naar de kwaliteiten die je bezit. Als je die niet voor je werk nodig had gehad, hoe zou je je kerncompetenties dan kunnen gebruiken? Mogelijk is een carrièreswitch voor jou waardevol om dichter bij jouw eigen identiteit te komen. Psychologen hebben bijvoorbeeld vaak de kwaliteiten die als HR-medewerker of coach uitstekend van pas komen, een finance-specialist kan werken als docent en een arts heeft talent waar ook een verzekeraar iets mee kan.
Als jij jezelf grotendeels identificeert met je carrière is dat niet per se slecht, maar het maakt je wél erg kwetsbaar. De kans op een identiteitscrisis is groot als op een moment toch de onvrede over je baan blijft groeien of wanneer je als gevolg daarvan zelfs in een burn-out of ontslag terechtkomt. Of simpelweg, wanneer je met pensioen gaat.... Bouw aan een gezonde versie van jezelf, ontrafel je kwaliteiten, ontdek je wáre persoonlijkheid en verdeel je tijd over meer dan alleen je werk—in zowel activiteiten als relaties. Kijk dan nog eens goed naar wie je bent en wie je wil zijn.Je kunt niet vluchten van jezelf, wél van een baan. Mocht je toe zijn aan een nieuwe stap of ben je gewoon benieuwd naar de mogelijkheden? Laat je inspireren door onze vacatures.
